سمنان یکی از پهناورترین استان های کشور در نزدیکی تهران و همجوار با استان های خراسان، گلستان، مازندران، قم و اصفهان است که با داشتن پیشینه تاریخی بی نظیر و تنوع طبیعی گسترده، از کویر و دشت تا کوهستان و جنگل مقصد مناسبی برای سفر به حساب می آید. استان سمنان که از قدیم در مسیر جاده ی ابریشم نیز بوده است ، در عصر حاضر نیز با داشتن جاده های متعدد و همچنین قرار گرفتن در مسیر خراسان رضوی آن را در موقعیت خاص مواصلاتی قرار داده است.

شهرستان های استان سمنان

استان سمنان دارای 8 شهرستان دامغان، سمنان، شاهرود، گرمسار،سرخه، میامی، مهدیشهر و آرادان میباشد.

طبیعت استان سمنان

استان سمنان در جنوب خود دارای اقلیم کویری و در قسمت شمال به دلیل مجاورت با رشته کوه البرز دارای اقلیم کوهستانی و گاها جنگلی است. 

کویر نمک حاج علی قلی دامغان

کویر حاج علی قلی ، کویر و نمک زاری در جنوب شرقی دامغان است. در فصول بارندگی دریاچه فصلی زیبایی دارد که در فصل گرما تبدیل به نمکزاری چشم نواز میشود و گردشگران زیادی را به خود جذب میکند. برای رسیدن به این منطقه باید از دامغان به سمت جاده ی جندق-یزد بروید. پس از 25 کیلومتر رانندگی به سمت روستای حسن آباد و 9 کیلومتر جاده ی خاکی به کویر حاج علی قلی میرسید. 

کویر ریگ جن سمنان

کویر ریگجن که به مثلث برمودای ایران نیز شهرت دارد در جنوب گرمسار واقع شده است.هیچ‌گونه چشمه یا چاه آبی در این منطقه وجود ندارد و منطقه کاملابرهوت و خالی از حیات است.کویر نوردان اغلب به دنبال دیدن هیجان و البته سکوت و عظمت کویر هستند و این منطقه از بهترین مقاصد کویرنوردان می‌تواند باشد. برای سفر به ریگ جن حداقل باید به‌اندازه دو هفته آب، بنزین، غذا و وسایل  فنی ماشین را به همراه داشته باشید. در ضمن بلد محلی را فراموش نکنید،  محلی‌ها معمولاً آدم‌های کارکشته‌ای هستند و علاوه بر تعیین مسیر، حتی در  شرایط سخت، خیلی خوب می‌توانند راهنمایی‌تان کنند. اما اگر در هر صورت  مشکلی پیش بیاید به هیج عنوان به فکر تنها سفر کردن به این مکان نیفتید.

کویر رضا آباد شاهرود

رضاآباد، یکی از بکرترین کویرهای ایران است که حدود ۱۳۰ کیلومتر با شهر  سبزوار فاصله دارد. این کویر در فاصله ۲۰۰ کیلومتری از شهر شاهرود و در صد  متری روستای رضاآباد، در منطقه پارک وحش خارتوران استان سمنان واقع شده  است. برای رفتن به رضا آباد پس از عبور از شاهرود، پلیس‌‎راه میامی را در پیش دارید که از آنجا وارد  جاده بیارجمند خواهید شد. از بیارجمند که بگذرید، تابلوی  رضاآباد را در مقابل خود خواهید دید. البته در بین راه از احمدآباد عبور  خواهید کرد و از آنجا مسیر خاکی که حدود ۲۷ کیلومتری است را تا رضاآباد  پیش‌رو خواهید داشت. قدم‌زدن روی تپه‌های ماسه‌ای کویر رضا آباد آن هم در سکوت مطلق کویر تجربه  شگفت‌انگیزی است. این تپه‌ها شکل یکسانی ندارند و با وزش شدید باد، تغییر  شکل می‌دهند.

جنگل ابر شاهرود 

جنگل ابر شاهرود یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین جنگلهای هیرکانی میباشد. در این جنگل، ابرها آنقدر به درختان نزدیک اند که به نظر می‌رسد جنگل سوار  ابرها شده و می‌توان در میان ابرها گشت‌وگذار کرد. به باور بسیاری از  گردشگران، جنگل ابر یکی از زیباترین جاهای دیدنی ایران است.اگر از سمت تهران حرکت می‌کنید، بعد از رسیدن به سمنان باید از شاهرود یا  بسطام وارد جاده آزادشهر شوید. برای دسترسی به جنگل ابر در این مسیر دو  انتخاب دارید؛ جاده قلعه نو خرقان‌ ـ‌ ابر و جاده روستای ابر. لازم است بدانید  با ماشین نمی‌توانید خیلی در جنگل پیش بروید و تنها در مراتع اطراف که  نرسیده به جنگل هستند، می‌توانید گشتی بزنید.

جنگل رودبارک سمنان

جنگل رودبارک در ۸۰ کیلومتری شمال شرق استان سمنان و ۶۳ کیلومتری مهدی‌شهر، در  مسیر جاده شهمیرزاد-کیاسر قرار دارد. منطقه رودبارک از مناطق ملی گردشگری شهرستان مهدی‌شهر است که در منطقه  حفاظت‌شده پرور قرار دارد. این منطقه در حال حاضر به‌عنوان دومین منطقه  نمونه گردشگری (پس از پارک کویر) در استان سمنان محسوب می‌شود؛ منطقه‌ای  کوهستانی پوشیده از جنگل‌های هیرکانی که در فصول سرد سال، اغلب مملو از برف  است.زیستگاه مرال در استان سمنان در محدوده جنگل رودبارک داست. 

جنگل سیاه خانی دامغان

جنگل سياه خاني، در شمال شهرستان دامغان و در کنار جاده دامغان ـ ديباج ـ گلوگاه ـ بهشهر قرار گرفته است. جنگل سیاه خانی در دره ای با صفا و دارای مناظر زیبا است. در  این دره رودخانه ای کوچک از میان کوه ها و صخره های پوشیده از جنگل عبور می  کند. با توجه به بهبود وضعیت جاده گلوگاه و تنها فاصله یک ساعت و نیم این منطقه  از شهر دامغان، این محل می تواند مکانی مناسب جهت گذراندن یک روز تعطیل در  کنار خانواده و دوستان باشد.

اوپرت

منطقه اوپرت، مرز بین جنگل و کویر، در شمالی ترین قسمت استان سمنان ، با داشتن صخره های بلندو مرتفع مانع عبور ابر ها از مازندران به سمنان شده و با این حساب منظره ای بی نظیر از جنگل و اقیانوس ابر ها را برای شما رقم میزند. اوپرت یک منطقه کوهستانی و با فاصله از شهر است. بنابراین در صورت سفر به  این منطقه، خودتان را برای رویایی با طبیعت آماده کنید. بخش طولانی از مسیر  اوپرت، جاده آسفالت ندارد.از سمنان تا روستای اوپرت ۹۴ کیلومتر راه است. فاصله سمنان تا روستای اوپرت با خودرو شخصی حدود ۲ ساعت و ۱۰ دقیقه است.یکی از سوالات پرتکرار مسافران این است که چه زمانی به روستای اوپرت سمنان  سفر کنیم؟ در جواب این سوال باید گفت که بهترین زمان بازدید از روستای  اوپرت از نظر آب‌وهوایی از اواسط بهار و ۳ ماه تابستان است.

منطقه محافظت شده پرور

منطقه حفاظت شده پرور در استان سمنان، در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال‌شرق  شهرستان سمنان قرار گرفته است. این  منطقه از سمت جنوب به شهمیرزاد، از سمت شمال به استان مازندران و از شرق به دامغان می‌رسد.منطقه حفاظت شده پرور تنوع بسیار خوبی از انواع جانوران دارد. به طور  کلی، ۳۹ گونه پستاندار در این منطقه زندگی می‌کنند، مانند شوکا، گراز، مرال  (گوزن قرمز)، پلنگ، سیاه‌گوش، خرس قهوه‌ای، گربه وحشی، گربه پالاس، قوچ و  میش (گوسفند وحشی)، کل و بز، شغال، کفتار، روباه معمولی، سمور، تشی، خرگوش،  گرگ، آهو که احتمال دیدن هر کدام در ماه‌های خاصی از سال بیشتر است.پرندگان این منطقه هم شامل بلدرچین، کبک دری، تیهو، شاه بوف، جغد، سینه سرخ، هدهد و انواع پرندگان شکاری است.

پارک ملی کویر

پارک ملی کویر یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین مناطق حفاظت‌شده ایران است که بیشتر آن در استان سمنان شهرستان گرمسار قرار دارد. حیات جانوری این منطقه در گذشته به قدری متنوع و پرشمار بوده که در گذشته به «آفریقای کوچک» شهرت داشته است. در مجموع ۳۴ گونه پستاندار، ۱۵۵ گونه پرنده و ۳۴ گونه خزنده در این منطقه شناسایی شده‌اند.پارک ملی کویر مکانی‌ست که حداقل یک بار باید به آن‌جا بروید تا از پوشش  گیاهی و جانوری خاصش لذت کافی ببرید. اگر به پارک ملی کویر می‌روید  می‌توانید درمیان راه در اکوکمپ متین آباد اقامت داشته باشید و قبل از  بازدید از پارک، لحظاتی همراه با آرامش را زیر آسمان کویر تجربه کنید. این  کار باعث می‌شود که با یک تیر 2 یا حتی 3 نشان بزنید.

 

منطقه محافظت شده و پارک ملی خارتوران

این پارک ملی در انتهای شرقی استان سمنان و در جنوب شرقی شهرستان شاهرود  قرار دارد.  این مجموعه در ضلع جنوبی جاده تهران – مشهد، شرق دهستان  طرود، غرب دهستان زمان‌ها و شمال شرقی کویر مرکزی ایران قرار دارد. در این  پارک جانوران و گیاهان متنوعی وجود دارد.این ذخیره گاه زیستگاه مهمی برای ۴۱ گونه پستاندار، ۱۶۷ گونه پرنده، ۴۲  گونه خزنده و ۲ گونه دوزیست و یک گونه ماهی است و در عین حال رویشگاهی مهم  برای ۶۵۴ گونه گیاهی می باشد. ذخیره گاه محل زیست گونه های نادر و در معرض  خطر انقراض از جمله یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی و همچنین حیات پرنده  اندمیک ایران بنام زاغ بور که غالب محققان برای تحقیق در زمینه این پرنده  به این ذخیره گاه مسافرت می نمایند، می باشد.

چشمه علی دامغان

شهر دامغان بسیار مورد توجه پادشاهان قاجار بوده‌است؛ به همین دلیل  آغامحمدخان و فتحعلی‌شاه قاجار اقدام به ساخت عمارتی در این منطقه کردند که  تا به امروز برجای مانده است. این مجموعه که با نام چشمه علی شناخته  می‌شود، یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی دامغان محسوب می‌شود. البته ویژگی‌های خاص اقلیمی و محیط سرسبز و باصفای چشمه‌  علی باعث شده  تا از زمان‌های قدیم این منطقه و چشمه‌ی آن مورد توجه  مردم و حاکمان قرار گیرد.چشمه‌علی در 30 کیلومتری شمال دامغان در مسیر راه ساری - کیاسر- دامغان و  در میان روستاهای آستانه و کلاته رودبار قرار دارد. این چشمه که آب شهر  دامغان نیز از آن تأمین می‌شود، یکی از مناطق بسیار باصفای این شهر و  مکانی مناسب برای گذراندن یک روز تابستانی بوده است.بنای تاریخی چشمه علی مربوط به دورهٔ تیموری، صفوی و قاجاری است که این اثر در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

دروازه ارگ سمنان

یکی از مشهورترین جاهای دیدنی سمنان دروازه ارگ است. این دروازه زیبا که از رنگ‌های سبز و زرد تشکیل شده نمادی از شهر سمنان است.ساخت این دروازه به زمان قاجار بازمی‌گردد، هنگامی که ناصرالدین شاه برای سفر به مشهد در میان راه در سمنان توقف می‌کند ، به دلیل اینکه در قسمت  شمالی این ارگ دروازه‌ای وجود نداشته است دستور ساخت آن را در مدتی که در  سمنان حضور داشته است می‌دهد. 

خرقان و بسطام شاهرود

بسطام و خرقان دو شهر در شهرستان شاهرود، استان سمنان، هستند. فاصله بسطام  تا تهران ۴۱۹ کیلومتر است. خرقان نیز در فاصله ۲۰ کیلومتری بسطام قرار  دارد.شهرهای تاریخی بسطام و خرقان  زادگاه دو  تن از مشهورترین عارفان ایرانی می باشند. در طول تاریخ، عارفان و عالمان برجسته ای از خطه  کویری ایران برخاسته اند. هر یک از این عارفان، نقش موثری در گسترش عرفان  در ایران و جهان داشته اند. با سفر به مجموعه تاریخی بایزید بسطامی و همچنین ابولحسن خرقانی میتوانید از بنای تاریخی و فضای عرفانی آن استفاده کنید.

کاروانسرای قصر بهرام

کاروانسرای قصر بهرام از جاهای دیدنی گرمسار به شمار می‌‌رود و در استان سمنان، جنوب شهر گرمسار و در محدوده‌ای که اکنون پارک ملی کویر نامیده می‌شود، قرار دارد.مجموعه قصر بهرام مربوط به دوره ساسانی می‌باشدکه توسط شاه بهرام ساسانی یا بهرام گور ساخته شده‌است. سپس توسط شاه عباس صفوی باز سازی شده و به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار گرفته‌است.


غار نمکی گرمسار

 منطقه‌‌ی گرمسار كه ميزبان بزرگ‌ترين معادن و تونل‌های نمک در  منطقه‌ی خاورميانه است، در حال حاضر ۴۰ تونل نمک را در خود جای داده است و  سهم عمده‌ای از  استخراج نمک در كشورمان، در اين منطقه صورت می‌گيرد. تونل نمکی گرمسار یکی از معدن‌های خارق‌العاده نمک در ایران است که تورهای طبیعت‌گردی بسیاری برای بازدید از آن برگزار می‌شود.


آبشار مجن شاهرود 

مجن از جاهای دیدنی شاهرود در  استان سمنان و شهری ییلاقی و پلکانی است. شهر مجن در ۳۸ کیلومتری شمال غرب  شاهرود و در منطقه‌ای کوهستانی نزدیک مرز استان گرگان قرار دارد.برای دسترسی به آبشار مجن ابتدا خود را به شهر مجن برسانید. در جاده شاهرود به گرگان درست پس  از پمپ بنزین در سه‌راهی، وارد خروجی جاده مجن شوید. اگر از سوی  شمال و شهر گرگان راهی این منطقه هستید، باید قبل از پمپ بنزین در  سه‌راهی، وارد جاده مجن شوید. شهر مجن حدود ۱۰ کیلومتر با این خروجی فاصله  دارد.


دشت  شقایق های کالپوش

این دشت که از جاهای دیدنی شاهرود به‌ شمار می‌رود و حد فاصل شاهرود و گنبد کاووس واقع شده است، دوستداران طبیعت را همه ساله به دیدن جلوه‌ای از بهشت دعوت می‌کند.منطقه سرسبز و جنگلی کالپوش با ۱۴ هزار هکتار جنگل، ۳۰ هزار هکتار مرتع و ۳۴  هزار هکتار مزارع زیر کشت با بارندگی کافی و اراضی مستعد برای کشاورزی ، در فصل بهار با دشت‌های مملو از گل‌های شقایق و در مجاورت با  پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق و پارک ملی گلستان از موقعیت ممتاز گردشگری  برخوردار است.


برج چهل دختر دامغان

برج چهل‌دختر دامغان برج آجری با بلندای تقریبی ۱۵ متر و محیط بیرونی ۲۳ متر و قطر درونی ۵/۵ متر است. این برج که تقریباً به سبک برج طغرل ری و میل رادکان بنا شده در سال ۴۴۶ هجری(۱۰۵۴ میلادی) به امر ابوشجاع اصفهانی ساخته شده‌است.برج چهل دختر به‌گونه‌ای ساخته شده است که با گذشت ۱۱ قرن از ساخت هیچ بلای طبیعی آن را تخریب نکرده است.